Satipaṭṭhāna (niệm xứ) là gì… đó chính là lĩnh vực của Vipassanā (Minh sát)

22 October 202522 October 2025 DNA 26 Views 0 Comments

SATIPAṬṬHĀNA (NIỆM XỨ) LÀ GÌ… ĐÓ CHÍNH LÀ LĨNH VỰC CỦA VIPASSANĀ (MINH SÁT) – #MAHASISAYADAW (Trích dẫn bởi #TharmanaykyawSayadaw)

https://www.facebook.com/share/p/173zKKZZ5g/

▬▬▬▬▬ஜ۩۞۩ஜ▬▬▬▬▬

Bản dịch Việt này của Deepseek ngày 26.9.2025 chưa được hiệu đính, còn có thể có nhiều sai sót, hãy thật cẩn trọng trong khi tham khảo. Bản gốc tiếng Myanmar xin xem tại đây:

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=3210113162472473&id=100004214615175&mibextid=ZbWKwL

–––––––––––––––

▪ SATIPAṬṬHĀNA (NIỆM XỨ) LÀ GÌ…

▪ ĐÓ CHÍNH LÀ LĨNH VỰC CỦA VIPASSANĀ (MINH SÁT) ▪

⚡️

Một số người nói rằng: “Satipaṭṭhāna (Niệm Xứ) chính là sati (niệm). Mà sati là một tâm sở thuộc về định uẩn (samādhikkhandha). Đó là pháp đi chung với sammāvāyāma (chánh tinh tấn) và sammāsamādhi (chánh định). Do vậy, đó là công việc của samatha (thiền chỉ), không phải là công việc của vipassanā (minh sát).”

Đó là cách suy nghĩ dựa trên tà kiến (attanomati) khi chỉ nhìn vào cái tên “satipaṭṭhāna” mà không xem xét cách thức giáo pháp (sutta desanā) được giảng dạy.

Sự thật là, nếu chỉ xem qua phần Uddesa (Phần Liệt Kê) của bài kinh, chúng ta đã thấy cụm từ “Sampajāno – biết một cách rõ ràng, sáng suốt”. Đó chính là trí tuệ vipassanā (minh sát tuệ).

Tiếp theo, nếu xem xét kỹ các phần Niddesa (Phần Giảng Giải), chúng ta sẽ thấy: “Samudayadhammānupassī vā – hoặc sống quán sự sinh khởi (samudaya) của các pháp”.

Trong pháp hành samatha bhāvanā (thiền chỉ), không có thông lệ quán sát sự sinh (udaya) và diệt (vaya), nguyên nhân sinh (samudaya) và nguyên nhân diệt (vaya). Chỉ có thông lệ quán sát đề mục (ārammaṇa nimitta) một cách ổn định, liên tục.

Hơn nữa, chúng ta cũng sẽ thấy: “Anissito ca viharati – vị ấy sống không bị phụ thuộc (vào tham ái và tà kiến)”.

Và: “Na ca kiñci loke upādiyati – không chấp thủ (upādiyati) bất cứ thứ gì trên đời”.

Trong pháp hành samatha bhāvanā (thiền chỉ), không có việc thoát khỏi sự phụ thuộc vào taṇhā (tham ái) và diṭṭhi (tà kiến), không có sự không chấp thủ. Chân thật mà nói, việc quán sát sự sinh và diệt, nguyên nhân sinh và nguyên nhân diệt, chỉ có trong pháp hành vipassanā (minh sát).

Việc thoát khỏi sự phụ thuộc vào taṇhā và diṭṭhi, sự không chấp thủ, cũng chỉ có trong pháp hành vipassanā.

Do đó, ngay cả những phần thuộc về samatha (thiền chỉ) như phần ānāpāna (quán hơi thở), phần paṭikūlamanasikāra (quán bất tịnh), cũng không chỉ dành riêng cho samatha. Rõ ràng là chúng được giảng dạy với mục đích làm nền tảng cho samatha, rồi từ đó thực hành vipassanā.

Đối với các phần thuộc về vipassanā, như phần iriyāpatha (các oai nghi), phần sampajañña (sự hiểu biết rõ ràng),… thì không cần phải nói nhiều.

Còn đối với các phần như vedanānupassanā (quán thọ), cittānupassanā (quán tâm), dhammānupassanā (quán pháp)… vì chúng hoàn toàn không liên quan gì đến samatha jhāna (thiền chỉ định)… nên càng rõ ràng hơn nữa rằng chúng thuần túy thuộc về vipassanā.

⚡️

(Trích từ) Bài giảng về “Kinh Sallekha” (Sallekha Sutta) của Đức Ngài Mahāsī Sayadaw

⚡️

Do Đức Trưởng lão Tharmanaykyaw Sayadaw sưu tập – (Từ) “Những quan kiến đặc biệt của Đức Ngài Mahāsī Sayadaw

⚡️

Dhammaguṇarāsi – Ngài Vimala – Jetavana Sīddhi Peaceful Monastery

–––––––––––––––

Bản gốc tiếng Myanmar xin xem tại đây:

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=3210113162472473&id=100004214615175&mibextid=ZbWKwL

Bài viết liên quan