Pháp Quán Tứ Niệm Xứ – 9/15

13 October 202516 October 2025 DNA 23 Views 0 Comments

[– 4. Chấp Thủ Quan Điểm về Cái Tôi (Attavādupādāna) là gì?

– Trình bày về các uẩn (Khandha) ]

Shwe Hinthar Sayādaw

▬▬▬ஜ۩۞۩ஜ▬▬▬

https://www.facebook.com/share/p/1FhxMWRPeW/

–––––––––––––––

Bản dịch Việt này của Grok ngày 19.9.2025 chưa được hiệu đính, còn có thể có nhiều sai sót, hãy thật cẩn trọng trong khi tham khảo. Bản gốc tiếng Myanmar xin xem tại đây:

https://www.facebook.com/100004214615175/posts/3202916446525478/?mibextid=CDWPTG

–––––––––––––––

Niệm Xứ Quán Pháp (Dhammānupassanāsatipaṭṭhāna)

Phần (9/15)

––

4. Chấp Thủ Quan Điểm về Cái Tôi (Attavādupādāna) là gì?

Chấp thủ quan điểm về cái tôi (attavādupādāna) là sự bám chấp kiên cố vào quan điểm về “cái tôi” (atta). Đây là quan niệm sai lầm rằng trong dòng tâm thức (santāna) của mỗi chúng sinh, có một “cái tôi” (atta) chủ tể, thường được cho là bất tử, không diệt, và tồn tại vĩnh viễn. Những người chấp vào quan điểm này thường nói một cách sai lầm rằng “cái tôi” là vĩnh cửu, trường tồn, v.v. Vì sự chấp thủ kiên cố vào quan điểm về “cái tôi” như vậy, nên nó được gọi là chấp thủ quan điểm về cái tôi (attavādupādāna).

Chấp thủ quan điểm về cái tôi (attavādupādāna), tức là quan điểm sai lầm về “cái tôi” (attadiṭṭhi), hay còn gọi là thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), có tổng cộng 20 loại.

20 loại chấp thủ quan điểm về cái tôi (attavādupādāna) bao gồm:

1. Rūpaṃ attato samanupassati: Xem sắc (rūpa) là “cái tôi” (atta), chấp rằng sắc là cái tôi.

2. Rūpavantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có sắc (rūpa), tức cho rằng cái tôi sở hữu sắc.

3. Attani vā rūpaṃ: Xem sắc (rūpa) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

4. Rūpasmiṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong sắc (rūpa).

1. Vedanaṃ attato samanupassati: Xem thọ (vedanā) là “cái tôi” (atta), chấp rằng thọ là cái tôi.

2. Vedanāvantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có thọ (vedanā), tức cho rằng cái tôi sở hữu thọ.

3. Attani vā vedanaṃ: Xem thọ (vedanā) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

4. Vedanāya vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong thọ (vedanā).

1. Saññaṃ attato samanupassati: Xem tưởng (saññā) là “cái tôi” (atta), chấp rằng tưởng là cái tôi.

2. Saññāvantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có tưởng (saññā), tức cho rằng cái tôi sở hữu tưởng.

3. Attani vā saññaṃ: Xem tưởng (saññā) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

4. Saññāya vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong tưởng (saññā).

1. Saṅkhāraṃ attato samanupassati: Xem hành (saṅkhāra) là “cái tôi” (atta), chấp rằng hành là cái tôi.

2. Saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có hành (saṅkhāra), tức cho rằng cái tôi sở hữu hành.

3. Attani vā saṅkhāre: Xem hành (saṅkhāra) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

4. Saṅkhāresu vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong hành (saṅkhāra).

1. Viññāṇaṃ attato samanupassati: Xem thức (viññāṇa) là “cái tôi” (atta), chấp rằng thức là cái tôi.

2. Viññāṇavantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có thức (viññāṇa), tức cho rằng cái tôi sở hữu thức.

3. Attani vā viññāṇaṃ: Xem thức (viññāṇa) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

4. Viññāṇasmiṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong thức (viññāṇa).

Như vậy, chấp thủ quan điểm về cái tôi (attavādupādāna), tức là quan điểm sai lầm về “cái tôi” (attadiṭṭhi), hay thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), có tổng cộng 20 loại.

Để làm rõ hơn về 20 loại quan điểm sai lầm về “cái tôi” (attadiṭṭhi) này, ta sẽ giải thích thêm:

1. Rūpaṃ attato samanupassati: Khi xem sắc (rūpa) là “cái tôi” (atta), một số người xem sắc uẩn (rūpakkhandha), hoặc ví dụ, nếu là hành giả, họ xem đất (paṭhavī kasina) là “cái tôi” (atta), tức là “ta”. Họ không phân biệt sắc uẩn (rūpakkhandha) và “cái tôi” (atta), mà xem sắc uẩn chính là cái tôi. Nói tóm lại, họ sai lầm khi xem sắc (rūpa) là “cái tôi” (atta).

2. Rūpavantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có sắc (rūpa). Một số người xem thọ (vedanā), tưởng (saññā), hành (saṅkhāra), thức (viññāṇa) là “cái tôi” (atta), và cho rằng cái “cái tôi” bao gồm các uẩn tinh thần (nāmakkhandha) này sở hữu sắc (rūpa).

3. Attani vā rūpaṃ: Xem sắc (rūpa) tồn tại trong “cái tôi” (atta). Một số người xem thọ (vedanā), tưởng (saññā), hành (saṅkhāra), thức (viññāṇa) là “cái tôi” (atta), và cho rằng trong cái “cái tôi” bao gồm các uẩn tinh thần (nāmakkhandha) này, sắc (rūpa) tồn tại.

4. Rūpasmiṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong sắc (rūpa). Một số người xem thọ (vedanā), tưởng (saññā), hành (saṅkhāra), thức (viññāṇa) là “cái tôi” (atta), và cho rằng “cái tôi” bao gồm các uẩn tinh thần (nāmakkhandha) này tồn tại trong sắc (rūpa).

Trong 20 loại quan điểm sai lầm về “cái tôi” (attadiṭṭhi) này, chỉ có một loại, tức là rūpaṃ attato samanupassati, là xem thuần túy sắc (rūpa) là “cái tôi” (atta).

Bảy loại sau đây liên quan đến việc xem các pháp tinh thần (nāma) là “cái tôi” (atta):

1. Rūpavantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có sắc (rūpa).

2. Attani vā rūpaṃ: Xem sắc (rūpa) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

3. Rūpasmiṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong sắc (rūpa).

4. Vedanaṃ attato samanupassati: Xem thọ (vedanā) là “cái tôi” (atta).

5. Saññaṃ attato samanupassati: Xem tưởng (saññā) là “cái tôi” (atta).

6. Saṅkhāraṃ attato samanupassati: Xem hành (saṅkhāra) là “cái tôi” (atta).

7. Viññāṇaṃ attato samanupassati: Xem thức (viññāṇa) là “cái tôi” (atta).

Mười hai loại còn lại liên quan đến việc xem cả sắc (rūpa) và tinh thần (nāma) lẫn lộn:

1. Vedanāvantaṃ vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) là có thọ (vedanā).

2. Attani vā vedanā: Xem thọ (vedanā) tồn tại trong “cái tôi” (atta).

3. Vedanāya vā attānaṃ: Xem “cái tôi” (atta) tồn tại trong thọ (vedanā).

(Tương tự, 3 loại liên quan đến tưởng (saññā), 3 loại liên quan đến hành (saṅkhāra), và 3 loại liên quan đến thức (viññāṇa), tổng cộng 12 loại).

Như vậy, các pháp chấp thủ (upādāna) được nhận biết theo cách được trình bày ở trên.

––

Trình bày về các uẩn (Khandha)

Uẩn (khandha) có năm loại: sắc uẩn (rūpakkhandha), thọ uẩn (vedanākkhandha), tưởng uẩn (saññākkhandha), hành uẩn (saṅkhārakkhandha), và thức uẩn (viññāṇakkhandha).

Trong năm uẩn này, tập hợp các pháp có đặc tính bị biến hoại, hủy diệt do các nhân như lạnh (sīta), nóng (uṇha), v.v., được gọi là sắc uẩn (rūpakkhandha). Sắc uẩn này, dù mang đặc tính của sắc (rūpa–lakkhaṇa), được gọi chung là một loại sắc uẩn, nhưng được chia thành hai loại: sắc đại (bhūtarūpa) và sắc y sinh (upādarūpa).

Trong hai loại sắc này:

Sắc đại (bhūtarūpa) gồm 4 loại:

1. Đất (paṭhavī rūpa)

2. Nước (āpo rūpa)

3. Lửa (tejo rūpa)

4. Gió (vāyo rūpa)

Sắc y sinh (upādarūpa) gồm 24 loại:

1. Nhãn căn (cakkhu)

2. Nhĩ căn (sota)

3. Tỷ căn (ghāna)

4. Thiệt căn (jivhā)

5. Thân căn (kāya)

6. Sắc (rūpa)

7. Thanh (sadda)

8. Hương (gandha)

9. Vị (rasa)

10. Nữ căn (itthindriya)

11. Nam căn (purisindriya)

12. Tâm vật chất (hadayavatthu)

13. Mạng căn (jīvitindriya)

14. Thực phẩm vật chất (kabaḷīkārāhāra)

15. Không gian (ākāsadhātu)

16. Thân biểu (kāyaviññatti)

17. Ngữ biểu (vacīviññatti)

18. Tính nhẹ của sắc (rūpassa lahutā)

19. Tính mềm mại của sắc (rūpassa mudutā)

20. Tính thích ứng của sắc (rūpassa kammaññatā)

21. Tích lũy của sắc (rūpassa upacaya)

22. Liên tục của sắc (rūpassa santati)

23. Lão hóa của sắc (rūpassa jaratā)

24. Vô thường của sắc (rūpassa aniccatā)

Tổng cộng, 4 sắc đại (bhūtarūpa) và 24 sắc y sinh (upādarūpa) tạo thành 28 loại sắc.

Tập hợp 28 loại sắc này được gọi là sắc uẩn (rūpakkhandha). Ngoài ra, từng loại sắc riêng lẻ, như sắc quá khứ (atīta rūpa), sắc vị lai (anāgata rūpa), v.v., khi được gộp lại, cũng được gọi là sắc uẩn (rūpakkhandha).

Trong số 28 loại sắc đã được trình bày, sắc phát sinh từ ý niệm về “cái tôi” được gọi là nội sắc (ajjhattika rūpa), còn sắc phát sinh từ bên ngoài được gọi là ngoại sắc (bāhira rūpa). Tương tự, sắc được phân loại thành nhiều loại khác nhau như thô sắc (oḷārika rūpa), tế sắc (sukhuma rūpa), xa sắc (dūre rūpa), gần sắc (santike rūpa), sắc hữu lậu (nipphanna rūpa), sắc vô lậu (anipphanna rūpa), sắc căn (pasāda rūpa), sắc không phải căn (na pasāda rūpa), sắc quyền (indriya rūpa), sắc không phải quyền (anindriya rūpa), sắc hữu thủ (upādinna rūpa), sắc vô thủ (anupādinna rūpa). Các loại sắc này được phân chia thành hai, ba, hoặc bốn loại tùy theo đặc tính.

Về sắc uẩn (rūpakkhandha), việc trình bày các pháp sắc như trên là đủ thích hợp.

Thọ được gọi là thọ uẩn (vedanākkhandha). Thọ có đặc tính là cảm nhận hương vị của đối tượng (ārammaṇa), và chỉ có một loại theo đặc tính này. Tuy nhiên, thọ được chia thành:

– Hai loại: lạc thọ (sukhavedanā) và khổ thọ (dukkhavedanā).

– Ba loại: lạc thọ (sukhavedanā), khổ thọ (dukkhavedanā), và xả thọ (upekkhāvedanā).

– Năm loại: lạc thọ (sukhavedanā), hỷ thọ (somanassavedanā), khổ thọ (dukkhavedanā), ưu thọ (domanassavedanā), và xả thọ (upekkhāvedanā).

Tưởng được gọi là tưởng uẩn (saññākkhandha).

Các tâm sở (cetasika) như tín (saddhā), niệm (sati), v.v., ngoài thọ (vedanā) và tưởng (saññā), tổng cộng 50 tâm sở, được gọi là hành uẩn (saṅkhārakkhandha).

Tâm (citta), gồm 89 loại (theo cách phân loại tổng quát) hoặc 121 loại (theo cách phân loại chi tiết), được gọi là thức uẩn (viññāṇakkhandha).

Như vậy:

1. Sắc uẩn (rūpakkhandha)

2. Thọ uẩn (vedanākkhandha)

3. Tưởng uẩn (saññākkhandha)

4. Hành uẩn (saṅkhārakkhandha)

5. Thức uẩn (viññāṇakkhandha)

Tổng cộng có năm uẩn (pañca khandha).

Các uẩn là đối tượng của chấp thủ (upādāna) được gọi là uẩn chấp thủ (upādānakkhandha).

Các uẩn không phải là nguyên nhân của chấp thủ và không phải là đối tượng của chấp thủ được gọi là uẩn không chấp thủ (anupādānakkhandha).

Trong trường hợp này, các uẩn chấp thủ (upādānakkhandha) được đề cập đến.

Khi quán chiếu các uẩn chấp thủ (upādānakkhandha) này, Đức Phật đã đặt câu hỏi:

“Kathañca pana bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammānupassī viharati pañcasu upādānakkhandhesu”: Này các Tỳ–kheo, Tỳ–kheo quán pháp trong các pháp, quán năm uẩn chấp thủ (pañca upādānakkhandha) như thế nào?

Sau khi đặt câu hỏi, Đức Phật, với ý định chỉ dạy cách quán chiếu và nhìn nhận các uẩn như sắc (rūpa), thọ (vedanā), tưởng (saññā), hành (saṅkhāra), thức (viññāṇa) bằng trí tuệ (ñāṇa), đã dạy rằng:

“Idha bhikkhave bhikkhu – iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo”:

Này các Tỳ–kheo, trong giáo pháp của Ta, một vị Tỳ–kheo quán chiếu sắc uẩn (rūpakkhandha) như sau: Đây là sắc (rūpa), đây là sự sinh khởi của sắc (rūpassa samudayo), đây là sự diệt tận của sắc (rūpassa atthaṅgamo).

Này các Tỳ–kheo, một vị Tỳ–kheo trong giáo pháp của Ta quán chiếu sắc uẩn (rūpakkhandha) như sau: Tập hợp các pháp có đặc tính bị biến hoại, hủy diệt (phokaṭṭhāna) là sắc (rūpa). Đây là sự sinh khởi của sắc (rūpassa samudayo). Đây là sự diệt tận của sắc (rūpassa atthaṅgamo).

Các pháp có đặc tính bị biến hoại, hủy diệt do các nhân như lạnh (sīta), nóng (uṇha), v.v., chính là sắc (rūpa). Nói cách khác, 28 loại sắc đã được trình bày ở trên chính là các pháp sắc (rūpa dhamma).

Sự sinh khởi của sắc (rūpassa samudayo) bao gồm:

1. Avijjāsamudayā rūpasamudayo: Sắc (rūpa) sinh khởi do vô minh (avijjā).

2. Tanhāsamudayā rūpasamudayo: Sắc (rūpa) sinh khởi do tham ái (tanhā).

3. Kammasamudayā rūpasamudayo: Sắc (rūpa) sinh khởi do nghiệp (kamma), tức thiện nghiệp (kusala kamma) và bất thiện nghiệp (akusala kamma).

4. Āhārasamudayā rūpasamudayo: Sắc (rūpa) sinh khởi do thực phẩm (āhāra).

Các sắc (rūpa) này sinh khởi do:

– Vô minh (avijjā) là nhân.

– Tham ái (tanhā) là nhân.

– Thiện nghiệp (kusala kamma) và bất thiện nghiệp (akusala kamma) là nhân.

– Thực phẩm (āhāra) là nhân.

Sự diệt tận của sắc (rūpassa atthaṅgamo) bao gồm:

1. Avijjānirodhā rūpanirodho: Sắc (rūpa) diệt do vô minh (avijjā) diệt.

2. Tanhānirodhā rūpanirodho: Sắc (rūpa) diệt do tham ái (tanhā) diệt.

3. Kammanirodhā rūpanirodho: Sắc (rūpa) diệt do nghiệp (kamma) diệt.

4. Āhāranirodhā rūpanirodho: Sắc (rūpa) diệt do thực phẩm (āhāra) diệt.

Các sắc (rūpa) sinh khởi do vô minh (avijjā) sẽ diệt khi vô minh diệt.

Các sắc (rūpa) sinh khởi do tham ái (tanhā) sẽ diệt khi tham ái diệt.

Các sắc (rūpa) sinh khởi do nghiệp (kamma) sẽ diệt khi nghiệp diệt.

Các sắc (rūpa) sinh khởi do thực phẩm (āhāra) sẽ diệt khi thực phẩm diệt.

Hetuṃ paṭicca sambhūtā hetubhaṅgā nirujjhati:

Các pháp sắc (rūpa dhamma) sinh khởi do nhân (hetu), khi nhân diệt thì các pháp sắc cũng diệt.

Các pháp sắc (rūpa) có đặc tính sinh khởi (samudaya) do vô minh (avijjā) và các nhân khác được gọi là sự sinh khởi (udaya). Các pháp sắc (rūpa) có đặc tính biến hoại, hủy diệt (phokaṭṭhāna) được gọi là sự diệt tận (vaya).

Việc quán chiếu các pháp sắc (rūpa) hiện tại (paccuppanna) trong khoảnh khắc sinh khởi (udaya) bằng đặc tính sinh khởi (udaya–lakkhaṇa), và trong khoảnh khắc diệt tận (vaya) bằng đặc tính diệt tận (vaya–lakkhaṇa), được gọi là trí tuệ quán sát sinh diệt (udayabbaya vipassanā ñāṇa).

Như vậy, cần quán chiếu các pháp sắc (rūpa) bằng trí tuệ quán sát sinh diệt (udayabbaya vipassanā ñāṇa) rằng: khi có nhân thì các pháp sắc sinh khởi, khi nhân diệt thì các pháp sắc diệt, tức là các pháp sắc (rūpa) có đặc tính sinh (udaya) và diệt (vaya).

Các pháp sắc (rūpa) này, trước khi sinh khởi trong hiện tại (paccuppanna), không tồn tại ở bất kỳ nơi đâu dưới dạng tập hợp (samūha). Khi sinh khởi, chúng cũng không đến từ một tập hợp nào đó. Khi diệt tận, chúng cũng không đi đến một nơi nào để tụ hợp lại.

Ví dụ:

Giống như âm thanh của đàn hạc (vīṇā) sinh khởi do sự kết hợp của ba yếu tố: cây đàn (vīṇā), dây đàn (vīṇātaṇḍa), và người chơi đàn (vīṇāvādaka). Âm thanh này không đến từ đâu, và khi âm thanh ngừng, nó cũng không đi đến đâu để tụ hợp lại.

Tương tự, các pháp sắc (rūpa) cũng không tồn tại ở một nơi nào trước khi sinh, không đến từ một tập hợp nào khi sinh khởi, và khi diệt tận, chúng cũng không đi đến một nơi nào để tụ hợp lại. Chúng chỉ sinh khởi khi có nhân (hetu) và tự động diệt tận khi nhân diệt, đó là bản chất của các pháp sắc (rūpa dhamma).

Iti ajjhattaṃ dhammesu dhammānupassī viharati:

Hành giả quán chiếu các pháp sắc (rūpa) sinh khởi trong dòng tâm thức nội tại (ajjhatta santāna) của mình bằng trí tuệ quán sát (vipassanā ñāṇa), nhận biết rõ các pháp sắc (rūpa) đang sinh khởi như thế nào.

Bahiddhā vā ca dhammesu dhammānupassī viharati:

Hành giả cũng quán chiếu các pháp sắc (rūpa) sinh khởi trong dòng tâm thức của người khác (bahiddhā santāna) bằng trí tuệ quán sát (vipassanā ñāṇa), nhận biết rõ các pháp sắc (rūpa) đang sinh khởi như thế nào.

Ajjhatta bahiddhā vā ca dhammesu dhammānupassī viharati:

Hành giả quán chiếu các pháp sắc (rūpa), khi thì trong dòng tâm thức nội tại (ajjhatta santāna), khi thì trong dòng tâm thức của người khác (bahiddhā santāna), nhận biết chúng sinh khởi (udaya) và diệt tận (vaya), bằng trí tuệ quán sát sinh diệt (udayabbaya vipassanā ñāṇa).

Samudayadhammānupassī vā dhammesu viharati:

Hành giả quán chiếu sự sinh khởi (samudaya) của các pháp sắc (rūpa) bằng trí tuệ quán sát (vipassanā ñāṇa).

Vayadhammānupassī vā dhammesu viharati:

Hành giả quán chiếu sự diệt tận (vaya) của các pháp sắc (rūpa) bằng trí tuệ quán sát (vipassanā ñāṇa).

Samudayavayadhammānupassī vā dhammesu viharati:

Hành giả quán chiếu cả sự sinh khởi (samudaya) và diệt tận (vaya) của các pháp sắc (rūpa) bằng trí tuệ quán sát (vipassanā ñāṇa).

Atthi dhammāti vā panassa satipaccupaṭṭhitā hoti:

Hành giả duy trì chánh niệm (sati) và tỉnh giác (sampajañña), nhận biết rằng: “Đây chỉ là các pháp sắc (rūpa dhamma)”, không để cho quan niệm sai lầm về “ta” (ahaṃ) hay “người” (para) khởi sinh, không chấp thủ sai lầm.

Các pháp sắc (rūpa) chỉ sinh khởi và diệt tận do các nhân tương ứng (hetu), chúng chỉ là các pháp sắc (rūpa dhamma), không có “ta” (ahaṃ) hay “người” (para) để chấp thủ. Hành giả cần quán chiếu bằng trí tuệ quán sát (vipassanā ñāṇa) rằng các pháp sắc (rūpa) chỉ sinh khởi và diệt tận theo bản chất tự nhiên của chúng, không có gì để chấp thủ.

Cũng giống như cách quán chiếu sắc uẩn (rūpakkhandha), hành giả cần quán chiếu các uẩn còn lại:

Iti vedanā: Đây là thọ (vedanā).

Iti vedanāya samudayo: Đây là sự sinh khởi của thọ (vedanāya samudayo).

Iti vedanāya atthaṅgamo: Đây là sự diệt tận của thọ (vedanāya atthaṅgamo).

Và tương tự cho tưởng uẩn (saññākkhandha), hành uẩn (saṅkhārakkhandha), thức uẩn (viññāṇakkhandha), hành giả quán chiếu theo cách này.

Cách quán chiếu và suy tư (pavattimūla):

Hành giả cần suy tư trong từng uẩn dễ nhận biết đối với trí tuệ (ñāṇa) của mình: “Do nhân (hetu) này, các pháp sắc (rūpa) sinh khởi. Do nhân (hetu) này, các pháp sắc (rūpa) diệt tận. Đây là cách các pháp sắc (rūpa) hiện hữu. Đây là cách các pháp sắc (rūpa) diệt tận”.

Khi suy tư như vậy, hành giả sẽ thấy rõ bằng trí tuệ (ñāṇa) rằng: “Các pháp sắc (rūpa) này trước đây không tồn tại, nay sinh khởi. Sau khi sinh khởi, chúng không tồn tại vĩnh viễn mà diệt tận”. Khi thấy rõ sự sinh diệt (udayabbaya) này, hành giả đạt được trí tuệ về chân lý (sacca ñāṇa) và duyên khởi (paṭiccasamuppāda ñāṇa). Càng suy tư, hành giả càng đạt được lợi ích lớn.

Anuppannā uppajjanti, uppannā ca nirujjhanti. Abhinavā va saṅkhārā, nadīsotasamūpamā:

Các pháp sắc và danh (rūpa–nāma dhamma), tức các pháp hữu vi (saṅkhāra), vốn không tồn tại trước đó, nay sinh khởi (uppajjanti) do nhân (hetu). Sau khi sinh khởi (uppannā), chúng không tồn tại vĩnh viễn mà diệt tận (nirujjhanti). Các pháp hữu vi (saṅkhāra) này, giống như dòng nước chảy trong sông (nadīsota), luôn mới mẻ (abhinavā), sinh khởi và diệt tận liên tục.

––

Phần về các uẩn (Khandhapabba) đã hoàn tất.

Tỳ–kheo Shwe Hintha

Giáo pháp của Đức Phật tối thượng (Myat Buddha Sāsanā)

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 1/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 2/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 3/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 4/15, Web

Pháp Quán Tứ Niệm Xứ – 5/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 6/15, Web

Pháp Quán Tứ Niệm Xứ – 7/15, Web

Pháp Quán Tứ Niệm Xứ – 8/15 , Web

Pháp Quán Tứ Niệm Xứ – 9/15, Web

Pháp Quán Tứ Niệm Xứ – 10/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 11 /15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 12/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 13/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 14/15, Web

Quán Pháp Tứ Niệm Xứ – 15/15, Web

Bài viết liên quan