bài giảng của Ngài Đại Trưởng lão Thiền sư Mahasi về Minh sát Tứ Niệm Xứ

2 October 2025 DNA 11 Views 0 Comments

11.9.2025 –Trợ lý AI Viên Trí Gemini pro 2.5 đã chia nhỏ và dịch bài giảng của Ngài Đại Trưởng lão Thiền sư Mahasi về Minh sát Tứ Niệm Xứ – bản gốc tiếng Myanmar xem tại đây:

https://www.facebook.com/share/1FtPp9qRXs/

Bản dịch Việt này chưa được hiệu đính, còn có thể có nhiều sai sót, cần thận trọng trong khi tham khảo.

–––––––––––––––

◾ Tuệ Quán và Đối Tượng Quán ◾

(အရှုဉာဏ်နှင့် အရှုခံ)

⚡️

Nguyên văn:

ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြစ်အောင်

ဘယ်လိုတရားတွေကို ရှုရပါသလဲ။

Dịch:

Để tuệ minh sát (vipassanā–ñāṇa) sanh khởi, phải quán sát những pháp nào?

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဝိပဿနာ၊ ဉာဏ်ဆိုတာ၊ ဘယ်ဟာရှု၍ ဖြစ်သနည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၂၉)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Minh sát, tuệ ấy là, do quán gì mà sanh?

(Căn bản Vipassanā, 29)

Nguyên văn:

တဏှာ၊ ဒိဋ္ဌိနဲ့ စွဲလမ်းနိုင်တဲ့ ခန္ဓာငါးပါးကို

အမှန်အတိုင်း ရှုပြီးတော့ ဖြစ်ပါတယ်။

Dịch:

Do quán sát ngũ uẩn, đối tượng của tham ái (taṇhā) và tà kiến (diṭṭhi) có thể chấp thủ, một cách đúng như thật.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

စွဲလမ်းနိုင်ရာ၊ ငါးခန္ဓာ၊ မှန်စွာရှု၍ ဖြစ်သတည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၅၄)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Nơi có thể chấp thủ, là năm uẩn đó, do quán đúng như thật mà thành.

(Căn bản Vipassanā, 54)

◾ Mục Đích và Thời Gian

(ရည်ရွယ်ချက်နှင့် အချိန်)

Nguyên văn:

ဝိပဿနာရှုတာဟာ

လောကကြီးပွားချမ်းသာရေးအတွက်လား၊

ရောဂါဝေဒနာ ပျောက်အောင်လို့ ရှုရတာလား၊ အကြားအမြင်ပေါက်အောင်လို့ ရှုရတာလား။ ကောင်းကင်ပျံ၊ မြေလျှိုးတန်ခိုးဣဒ္ဓိပါဒ်တွေနဲ့

ပြည့်စုံအောင်လို့ ရှုရတာလား။

ဘယ်အကျိုးအတွက်လဲ။

အတိတ်ကို ရှုရတာလား၊

အနာဂတ်ကို ရှုရတာလား၊

ပစ္စုပ္ပန်ကိုရှုရတာလား၊

ကာလ ၃ ပါးမှ အလွတ်ကာလဝိမုတ်ကို ရှုရတာလား၊ဘယ်အခါ ရှုရတာလဲ။

Dịch:

Hành thiền minh sát là vì sự phát triển và hạnh phúc thế gian ư? Là để chữa lành bệnh tật khổ đau ư? Là để đắc thiên nhĩ, thiên nhãn ư? Là để thành tựu các loại thần thông như bay trên trời, độn thổ ư? Là vì lợi ích nào?

Phải quán sát quá khứ chăng? Phải quán sát tương lai chăng? Phải quán sát hiện tại chăng? Hay phải quán sát cái vượt ngoài ba thời (kālavimutti)? Phải quán sát vào lúc nào?

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဘယ်အကျိုးငှာ၊ ထိုခန္ဓာ၊ ဘယ်ခါ ရှုရပါသနည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၅၄)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Vì lợi ích chi, uẩn kia, vào lúc nào phải quán?

(Căn bản Vipassanā, 54)

Nguyên văn:

ဝိပဿနာ ကင်းနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာ

မြင်တိုင်း၊ ကြားတိုင်း၊ တွေ့တိုင်း၊ သိတိုင်း

ပေါ်လာသမျှ ရုပ်နာမ်တွေကို

တဏှာနဲ့လည်း•••

သာယာပြီး စွဲလမ်းနေကြတယ်။

မြဲတဲ့အနေ•••၊

ချမ်းသာတဲ့အနေ•••၊

ငါကောင်သတ္တဝါ ကောင်အနေနဲ့•••

စွဲလမ်းနေကြတယ်။

အဲဒီစွဲလမ်းမှုတွေဖြစ်ခွင့်မရဘဲ

ကင်းငြိမ်းသွားအောင်လို့ ဝိပဿနာရှုရတာပဲ။

ဒါဟာဝိပဿနာရဲ့ မူလရည်ရွယ်ချက်ပဲ။

မြဲတဲ့အနေ၊ ချမ်းသာတဲ့အနေအားဖြင့် သာယာပြီး

မစွဲလမ်းဖို့•••၊

အသက်ကောင်၊ သတ္တဝါကောင်၊ ငါကောင်အနေအားဖြင့် ထင်ရှားပြီး မစွဲလမ်းဖို့•••

ရှုရတာပါပဲ။

အတိတ်ကိုလည်း မရှုရဘူး၊

အနာဂတ်ကိုလည်း မရှုရဘူး၊

ကာလဝိမုတ်ကိုလည်း မရှုရဘူး။

ဖြစ်ဆဲပစ္စုပ္ပန်တရားကိုသာ ရှုရတယ်။

ဒါကလည်း ပစ္စက္ခဝိပဿနာကိုသာ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ အနုမာနဝိပဿနာအရာမှာတော့•••

အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ ကာလဝိမုတ်တွေကိုလည်း

ရှုရပါတယ်။

ဝိပဿနာဆိုတာ

▪️ပစ္စက္ခနဲ့

▪️အနုမာနအားဖြင့်

(၂)မျိုး ရှိတယ်။

တကယ်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ရုပ်တရား၊ နာမ်တရားတွေကို သဘာဝလက္ခဏာ၊ အနိစ္စလက္ခဏာစသည်ဖြင့် ရှုပြီး မျက်မှောက် တွေ့သိတဲ့ ဉာဏ်ကို

ပစ္စက္ခဝိပဿနာ ခေါ်တယ်။

အဲဒီလို မျက်မှောက်တွေ့သိပြီးတဲ့အခါမှာ

မျက်မှောက်မတွေ့ရတဲ့

အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ အလုံးစုံသော တရားတွေကိုလည်း

ဒီလို အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တသဘောချည်းပဲလို့

နည်းမှီပြီး မှန်းဆရှုရတာကို

အနုမာနဝိပဿနာ ခေါ်တယ်။

Dịch:

Ở những người thiếu minh sát, mỗi khi thấy, mỗi khi nghe, mỗi khi gặp, mỗi khi biết, họ liền vui thích và dính mắc vào các pháp danh sắc sanh khởi bằng tham ái (taṇhā). Họ dính mắc với ý niệm rằng chúng là thường còn, là lạc thú, là ta, là chúng sanh.

Phải hành thiền minh sát là để những sự dính mắc đó không có cơ hội sanh khởi và được đoạn diệt. Đó chính là mục đích ban đầu của minh sát. Phải quán sát để không dính mắc với sự vui thích xem chúng là thường còn, là lạc thú; để không dính mắc với sự ngộ nhận chúng là sinh mạng, là chúng sanh, là ta.

Không phải quán sát quá khứ, không phải quán sát tương lai, cũng không phải quán sát cái vượt ngoài thời gian. Chỉ quán sát pháp đang sanh trong hiện tại.

Điều này cũng chỉ nhắm đến minh sát trực nghiệm (paccakkha–vipassanā). Còn đối với minh sát suy luận (anumāna–vipassanā) thì cũng có quán sát các pháp quá khứ, tương lai và vượt ngoài thời gian.

Minh sát có 2 loại:

▪️ Trực nghiệm (paccakkha)

▪️ Suy luận (anumāna)

Trí tuệ thấy biết một cách trực tiếp sau khi quán sát các pháp danh, pháp sắc thực sự sanh khởi với các tướng trạng tự nhiên (sabhāva–lakkhaṇa), tướng vô thường (anicca–lakkhaṇa), v.v… được gọi là minh sát trực nghiệm.

Sau khi đã thấy biết trực tiếp như vậy, việc quán sát bằng cách suy luận dựa trên phương pháp đó rằng các pháp toàn thể trong quá khứ, tương lai mà mình không thấy biết trực tiếp cũng đều chỉ có tánh chất vô thường, khổ, vô ngã như vậy, được gọi là minh sát suy luận.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

မစွဲဖို့ရာ၊ ဖြစ်ဆဲမှာ၊ မှန်စွာ ရှုရပါသတည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၅၆)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Để không chấp thủ, ngay lúc đang sanh, phải quán đúng như thật.

(Căn bản Vipassanā, 56)

◾ Quán Trước

(ဦးအောင် ရှု)

Nguyên văn:

ပစ္စုပ္ပန်တရားဆိုတာ

ယခုမှ ဒွါရ (၆)ပါးမှာ ထင်ပေါ်လာတယ်။

အဲဒါကို ဘယ်ကိလေသာနဲ့မှ မစွဲလမ်းရသေးဘူး၊

အဝတ်သစ်များမှာ အညစ်အကြေး မတင်သေးတာလို့၊ စက္ကူအသစ်များမှာ မင်စာလုံး မထင်သေးတာလို အသစ်စက်စက် စင်ကြယ်နေတယ်။

အဲဒါကို ဝိပဿနာက ဦးအောင်ရှုမိလို့

အမှန်အတိုင်း သိသွားရင်

အဲဒီတရားအပေါ် ကိလေသာ အညစ်အကြေးတွေ

မကပ်ငြိ မစွဲလမ်းနိုင်တော့ဘူး။

မရှုမိရင်တော့•••

အဲဒီတရားကို ကိလေသာက စွဲလမ်းသွားတယ်။

ကာမုပါဒါန်ခေါ်တဲ့ တဏှာနဲ့လည်း•••

စွဲလမ်းတယ်။

ဒိဋ္ဌပါဒါန်၊ သီလဗ္ဗတုပါဒါန်၊အတ္တဝါဒုပါဒါန် ခေါ်တဲ့

ဒိဋ္ဌိနဲ့လည်း•••

စွဲလမ်းတယ်။

Dịch:

Pháp hiện tại là pháp vừa mới xuất hiện ở sáu môn (dvāra).

Nó chưa bị bất cứ phiền não (kilesa) nào bám víu, nó hoàn toàn mới mẻ và trong sạch, giống như tấm vải mới chưa vướng bụi bẩn, như tờ giấy mới chưa có vết mực.

Nếu tuệ minh sát quán sát nó trước và biết được đúng như thật, thì các phiền não ô uế sẽ không thể bám dính và chấp thủ vào pháp đó nữa.

Còn nếu không quán kịp, phiền não sẽ chấp thủ vào pháp đó. Nó chấp thủ bằng tham ái gọi là dục thủ (kāmupādāna). Nó cũng chấp thủ bằng tà kiến gọi là kiến thủ (diṭṭhupādāna), giới cấm thủ (sīlabbatupādāna) và ngã luận thủ (attavādupādāna).

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဖြစ်ခိုက် မရှု၊ ရုပ်နာမ်စု၊ စွဲမှုဝင်ရောက်သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၆၂)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Ngay lúc sanh không quán, uẩn danh sắc, sự chấp thủ xâm nhập.

(Căn bản Vipassanā, 62)

◾ Ba Sự Chấp Thủ

(အစွဲ (၃)ခု)

Nguyên văn:

စွဲမှုဝင်ရောက်သည်ဆိုရာမှာ–

မြဲတယ်လို့ ထင်တာလည်း•••

စွဲလမ်းတာပဲ။

ကောင်းတယ်၊ ချမ်းသာတယ်လို့ ထင်တာလည်း•••

စွဲလမ်းတာပဲ။

ငါကောင်၊ သတ္တဝါကောင်လို့ ထင်တာလည်း•••

စွဲလမ်းတာပဲ။

Dịch:

Nói rằng sự chấp thủ xâm nhập, nghĩa là:

Cho rằng là thường còn, đó là chấp thủ.

Cho rằng là tốt đẹp, là lạc thú, đó là chấp thủ.

Cho rằng là ta, là chúng sanh, đó là chấp thủ.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

မြဲတယ်၊ ကောင်းတယ်၊ ငါကောင်နှယ်၊

တကယ်ထင်တတ်သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၈၂)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Thường còn, tốt đẹp, là ta, quả thật thường ngộ nhận.

(Căn bản Vipassanā, 82)

◾ Quán Tức Thì

(ချက်ချင်းရှု)

Nguyên văn:

အဲဒီလို စွဲလမ်းမှု မဖြစ်စေချင်ရင်

ဖြစ်တိုင်း ဖြစ်တိုင်း

ချက်ချင်း ရှုရမယ်။

ဒီလိုရှုသွားရင်တော့

စွဲလမ်းမှုတွေ ဖြစ်ခွင့်မရဘဲ

ကင်းပျောက်သွားပါလိမ့်မယ်။

‘ဖြစ်တိုင်း မှတ်ရှု’ ဆိုတာ

မြင်တိုင်း၊ ကြားတိုင်း၊ နံတိုင်း၊ စားသိတိုင်း၊ တွေ့ထိတိုင်း၊ ကွေးတိုင်း၊ ဆန့်တိုင်း၊ လှုပ်ရှားတိုင်း၊

စိတ်ကူးစဉ်းစားကြံစည်တိုင်း

အဲဒါတွေကို ချက်ချင်းရှုရမယ်လို့

ဆိုလိုတယ်။

‘ချက်ချင်း ရှုရမယ်’ဆိုတာက•••

မြင်ပြီးလျှင် ပြီးချင်း လက်ငင်းရှုဖို့ပါပဲ။

ကျမ်းဂန်စကားနဲ့ပြောရရင်–

စက္ခုဒွါရဝီထိ ဆုံးသွားလျှင်•••

တဒနုဝတ္တက မနောဒွါရဝီထိတွေ မဖြစ်သေးခင်•••

ဦးအောင်ရှုရမယ်လို့ ဆိုလိုတယ်။

Dịch:

Nếu không muốn sự chấp thủ như vậy sanh khởi, thì mỗi khi chúng sanh khởi, phải quán sát tức thì.

Nếu quán sát được như vậy, những sự chấp thủ sẽ không có cơ hội sanh khởi và sẽ biến mất.

‘Ghi nhận và quán sát mỗi khi sanh khởi’ có nghĩa là mỗi khi thấy, nghe, ngửi, nếm, xúc chạm, co, duỗi, cử động, suy nghĩ, tưởng tượng, toan tính, phải quán sát chúng tức thì.

‘Phải quán sát tức thì’ là phải quán sát ngay lập tức sau khi sự thấy vừa chấm dứt.

Nói theo ngôn ngữ kinh điển, điều này có nghĩa là phải quán sát trước, ngay khi lộ trình tâm ở nhãn môn (cakkhudvāravīthi) vừa chấm dứt, trước khi các lộ trình tâm ý môn kế tục (tadanuvattaka manodvāravīthi) sanh khởi.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဖြစ်တိုင်း မှတ်ရှု၊ ရုပ်နာမ်စု၊ စွဲမှုကင်းပျောက်သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၈၃)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Mỗi khi sanh ghi nhận quán, uẩn danh sắc, sự chấp thủ đoạn diệt.

(Căn bản Vipassanā, 83)

◾ Như Thể Chóng Mặt Qua Đi

(မျက်စိလည် ပြေသွားသလို)

Nguyên văn:

ဖြစ်တိုင်း ဖြစ်တိုင်း ဖြစ်ခိုက် ဖြစ်ခိုက်မှာ လိုက်ပြီး ချက်ချင်း ချက်ချင်း ရှုနေတဲ့ ယောဂီမှာ

မပြတ်ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ တရားတွေကိုချည်း

တွေ့နေရတယ်။

ဒါကြောင့်

မမြဲတဲ့ တရားပဲ•••၊

ဆင်းရဲပဲ•••၊

သဘောတရားမျှပဲ•••

ဆိုတာ

ယောဂီရဲ့ဉာဏ်ထဲမှာ

မှတ်ရင်း မှတ်ရင်း

သူ့အလိုလို ရှင်းသွားတယ်။

အဲဒါဟာ ဆရာများက

ဟောပေးလို့ ရှင်းသွားတာ မဟုတ်ဘူး။

ရှုရင်း ရှုရင်း

မျက်စိလည်ပြေသွားသလို

သူ့ဟာသူပဲ ရှင်းသွားတာ။

Dịch:

Đối với hành giả luôn theo sát và quán sát tức thì ngay tại mỗi khoảnh khắc sanh khởi của các pháp, vị ấy sẽ chỉ thấy các pháp đang sanh diệt không ngừng.

Do đó, trí tuệ của hành giả, trong lúc liên tục ghi nhận, sẽ tự nó trở nên sáng tỏ rằng “đây chỉ là pháp vô thường”, “chỉ là khổ”, “chỉ là các pháp tự nhiên”.

Điều đó không phải trở nên sáng tỏ do các thiền sư giảng giải.

Mà trong lúc quán sát, nó tự mình trở nên sáng tỏ, giống như cơn chóng mặt qua đi vậy.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

မမြဲ၊ ဆင်းရဲ၊ သဘောပဲ၊ ဉာဏ်ထဲ ရှင်းတော့သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၉၂)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Vô thường, khổ, tánh không, trong tuệ trở nên sáng tỏ.

(Căn bản Vipassanā, 92)

◾ Đến Cảnh Giới Niết–bàn

(ဆိုက်ရောက်နိဗ္ဗာန်ပြည်)

Nguyên văn:

ရှုတိုင်း ရှုတိုင်း

ရှုမိတဲ့အာရုံမှာ အနုသယ မကိန်းဘူး။

ဒါကြောင့် စွဲလမ်းမှ ကင်းတယ်။

မမြဲ၊ ဆင်းရဲ၊ သဘောမျှပဲလို့

အသိဉာဏ်ရှင်းသွားတော့•••

အစွဲအလမ်းတွေ အကုန် ကင်းသွားတယ်။

စွဲလမ်းမှုကင်းတော့•••

အရိယမဂ်နဲ့ နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုသွားတယ်။

အရိယမဂ်လမ်း ပေါက်ဖို့ရာဟာ•••

ဝိပဿနာမဂ်လမ်းက စပြီးဖောက်ရတယ်။

ဝိပဿနာမဂ်လမ်းဆိုတာလည်း

ရုပ်နာမ်တွေရဲ့ ပင်ကိုရင်းသဘောမှန်ကို

ပိုင်းခြားပြီးသိတဲ့ နာမရူပပရိစ္ဆေဒဉာဏ်က စပြီး

ဖောက်ရတယ်။

ဒွါရ (၆)ပါးက ထင်ရှားတဲ့ ရုပ်နာမ်အာရုံတွေကို ရှုပြီး အနိစ္စ၊ဒုက္ခ၊ အနတ္တသဘောမှန်ကို သိတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်မှာ•••

အဲဒီအာရုံတွေကို နှစ်သက်ခြင်း စွဲလမ်းခြင်း

မရှိတော့ဘူး။

မစွဲလမ်းတဲ့အတွက်

ကောင်းစားချမ်းသာအောင် အားမထုတ်ဘူး။

အားမထုတ်တော့•••

ကမ္မဘဝခေါ်တဲ့ ကံမဖြစ်ဘူး။

ကံမဖြစ်ရင်•••

ဘဝသစ် မဖြစ်ရဘူး။

ဘဝသစ်မဖြစ်ရတော့•••

အိုရခြင်း၊ သေရခြင်း၊ စိုးရိမ်ပူဆွေးရခြင်းစတဲ့

ဆင်းရဲတွေအကုန်လုံး ဖြစ်ခွင့်မရှိဘဲ

ကင်းငြိမ်းကုန်တယ်။

အဲဒါက ဝိပဿနာမဂ်ဖြင့် မှတ်တိုင်း မှတ်တိုင်း

ဆင်းရဲငြိမ်းတဲ့ တဒင်္ဂနိဗ္ဗာန်ကို ဆိုက်ရောက်နေပုံပါပဲ။

သင်္ခါရုပေက္खာဉာဏ်က ရင့်ကျက်ပြီး အားပြည့်လာတဲ့အခါမှာ

အမှတ် အသိတွေက ထူးခြားပြီး လျင်မြန်လာတယ်။

အဲဒီလို လျင်လျင်မြန်မြန် သိရင်းသိရင်းနဲ့

အငြိမ်းဓာတ်နိဗ္ဗာန်ထဲကို ဖြုတ်ခနဲ ကျရောက်သွားတယ်။

ငြိမ်းရာရောက်သွားတာက အရိယမဂ်ပဲ။

Dịch:

Mỗi khi quán sát, trong đối tượng được quán sát, tùy miên (anusaya) không khởi lên. Do đó, thoát khỏi sự chấp thủ.

Khi trí tuệ sáng tỏ rằng “chỉ là vô thường, khổ, tánh không”, tất cả các chấp thủ đều được đoạn trừ.

Khi sự chấp thủ được đoạn trừ, vị ấy chứng ngộ Thánh Đạo (ariyamagga) và Niết–bàn.

Để mở ra con đường Thánh Đạo, phải bắt đầu khai mở từ con đường minh sát đạo.

Con đường minh sát đạo cũng phải được khai mở bắt đầu từ Tuệ Phân Biệt Danh Sắc (nāmarūpaparicchedañāṇa), trí tuệ phân biệt và biết được bản chất thật sự của danh và sắc.

Ở người quán sát các đối tượng danh sắc hiện rõ tại sáu môn và biết được bản chất thật là vô thường, khổ, vô ngã, thì không còn sự ưa thích, chấp thủ đối với các đối tượng đó nữa.

Vì không chấp thủ, nên không nỗ lực để được hưởng thụ và sung sướng.

Vì không nỗ lực, nên nghiệp (kamma) thuộc về nghiệp hữu (kammabhava) không được tạo ra.

Khi nghiệp không được tạo ra, kiếp sống mới không sanh khởi.

Khi kiếp sống mới không sanh khởi, thì tất cả các khổ đau như già, chết, sầu, bi… không có cơ hội phát sinh và hoàn toàn chấm dứt.

Đó chính là cách đạt đến Sát–na Niết–bàn (tadaṅga–nibbāna), nơi khổ được dập tắt trong mỗi lần ghi nhận bằng minh sát đạo.

Khi Tuệ Hành Xả (saṅkhārupekkhāñāṇa) chín muồi và đầy đủ năng lực, sự ghi nhận và cái biết trở nên đặc biệt và nhanh chóng.

Trong khi biết một cách nhanh chóng như vậy, tâm đột nhiên rơi vào trạng thái tịch tịnh của Niết–bàn.

Cái đạt đến nơi tịch tịnh đó chính là Thánh Đạo.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

စွဲမှုကင်းပျောက်၊ မဂ်လမ်းပေါက်၊

ဆိုက်ရောက် နိဗ္ဗာန်ပြည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၁၃၂)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Chấp thủ đoạn diệt, đạo lộ mở,

Đến nơi cảnh giới Niết–bàn.

(Căn bản Vipassanā, 132)

◾ Nguyên Tắc Bất Di

(မူသေစည်း)

Nguyên văn:

ဒီမူရင်း ညွှန်ကြားချက်တွေဟာ•••

ဝိပဿနာရဲ့ မူသေစည်းတွေပဲ။

ဝိပဿနာဆိုရင်•••

ဒီမူသေစည်းနဲ့ ညီညွတ်ရမယ်။

ဒီမူသေစည်းနဲ့မညီရင်•••

ဝိပဿနာအစစ် မဖြစ်နိုင်ဘူး။

အဲဒါကို မှတ်ထား သိမ်းဆည်းထားရမယ်။

Dịch:

Những chỉ dẫn gốc này chính là những nguyên tắc bất di của minh sát.

Đã là minh sát, thì phải phù hợp với những nguyên tắc bất di này.

Nếu không phù hợp với những nguyên tắc bất di này, đó không thể là minh sát chân chính.

Cần phải ghi nhớ và lưu giữ điều đó.

Nguyên văn (kệ):

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဝိပဿနာ ရှုနည်း၊ မူသေစည်း၊ သိမ်းဆည်းထားရမည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၁၅၃)

Dịch (kệ):

Kệ ngôn:

Pháp quán minh sát, nguyên tắc bất di, phải nên ghi nhớ giữ gìn.

(Căn bản Vipassanā, 153)

U Hlaing Myint

pertdSonos4

095u

571u

462h93

022m

◾” အရှုဉာဏ်နှင့် အရှုခံ “◾

⚡️

ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြစ်အောင်

ဘယ်လိုတရားတွေကို ရှုရပါသလဲ။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဝိပဿနာ၊ ဉာဏ်ဆိုတာ၊ ဘယ်ဟာရှု၍ ဖြစ်သနည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၂၉)

တဏှာ၊ ဒိဋ္ဌိနဲ့ စွဲလမ်းနိုင်တဲ့ ခန္ဓာငါးပါးကို

အမှန်အတိုင်း ရှုပြီးတော့ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

စွဲလမ်းနိုင်ရာ၊ ငါးခန္ဓာ၊ မှန်စွာရှု၍ ဖြစ်သတည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၅၄)

◾ရည်ရွယ်ချက်နှင့် အချိန်

ဝိပဿနာရှုတာဟာ

လောကကြီးပွားချမ်းသာရေးအတွက်လား၊

ပြည့်စုံအောင်လို့ ရှုရတာလား။

ဘယ်အကျိုးအတွက်လဲ။

အတိတ်ကို ရှုရတာလား၊

အနာဂတ်ကို ရှုရတာလား၊

ပစ္စုပ္ပန်ကိုရှုရတာလား၊

ကာလ ၃ ပါးမှ အလွတ်ကာလဝိမုတ်ကို ရှုရတာလား၊ဘယ်အခါ ရှုရတာလဲ။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဘယ်အကျိုးငှာ၊ ထိုခန္ဓာ၊ ဘယ်ခါ ရှုရပါသနည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၅၄)

ဝိပဿနာ ကင်းနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာ

မြင်တိုင်း၊ ကြားတိုင်း၊ တွေ့တိုင်း၊ သိတိုင်း

ပေါ်လာသမျှ ရုပ်နာမ်တွေကို

တဏှာနဲ့လည်း•••

သာယာပြီး စွဲလမ်းနေကြတယ်။

မြဲတဲ့အနေ•••၊

ချမ်းသာတဲ့အနေ•••၊

ငါကောင်သတ္တဝါ ကောင်အနေနဲ့•••

စွဲလမ်းနေကြတယ်။

အဲဒီစွဲလမ်းမှုတွေဖြစ်ခွင့်မရဘဲ

ကင်းငြိမ်းသွားအောင်လို့ ဝိပဿနာရှုရတာပဲ။

ဒါဟာဝိပဿနာရဲ့ မူလရည်ရွယ်ချက်ပဲ။

မြဲတဲ့အနေ၊ ချမ်းသာတဲ့အနေအားဖြင့် သာယာပြီး

မစွဲလမ်းဖို့•••၊

ရှုရတာပါပဲ။

အတိတ်ကိုလည်း မရှုရဘူး၊

အနာဂတ်ကိုလည်း မရှုရဘူး၊

ကာလဝိမုတ်ကိုလည်း မရှုရဘူး။

ဖြစ်ဆဲပစ္စုပ္ပန်တရားကိုသာ ရှုရတယ်။

ဒါကလည်း ပစ္စက္ခဝိပဿနာကိုသာ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ အနုမာနဝိပဿနာအရာမှာတော့•••

အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ ကာလဝိမုတ်တွေကိုလည်း

ရှုရပါတယ်။

ဝိပဿနာဆိုတာ

▪️ပစ္စက္ခနဲ့

▪️အနုမာနအားဖြင့်

(၂)မျိုး ရှိတယ်။

ပစ္စက္ခဝိပဿနာ ခေါ်တယ်။

အဲဒီလို မျက်မှောက်တွေ့သိပြီးတဲ့အခါမှာ

မျက်မှောက်မတွေ့ရတဲ့

အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ အလုံးစုံသော တရားတွေကိုလည်း

ဒီလို အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တသဘောချည်းပဲလို့

နည်းမှီပြီး မှန်းဆရှုရတာကို

အနုမာနဝိပဿနာ ခေါ်တယ်။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

မစွဲဖို့ရာ၊ ဖြစ်ဆဲမှာ၊ မှန်စွာ ရှုရပါသတည်း။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၅၆)

◾ဦးအောင် ရှု

ပစ္စုပ္ပန်တရားဆိုတာ

ယခုမှ ဒွါရ (၆)ပါးမှာ ထင်ပေါ်လာတယ်။

အဲဒါကို ဘယ်ကိလေသာနဲ့မှ မစွဲလမ်းရသေးဘူး၊

အဲဒါကို ဝိပဿနာက ဦးအောင်ရှုမိလို့

အမှန်အတိုင်း သိသွားရင်

အဲဒီတရားအပေါ် ကိလေသာ အညစ်အကြေးတွေ

မကပ်ငြိ မစွဲလမ်းနိုင်တော့ဘူး။

မရှုမိရင်တော့•••

အဲဒီတရားကို ကိလေသာက စွဲလမ်းသွားတယ်။

ကာမုပါဒါန်ခေါ်တဲ့ တဏှာနဲ့လည်း•••

စွဲလမ်းတယ်။

ဒိဋ္ဌပါဒါန်၊ သီလဗ္ဗတုပါဒါန်၊အတ္တဝါဒုပါဒါန် ခေါ်တဲ့

ဒိဋ္ဌိနဲ့လည်း•••

စွဲလမ်းတယ်။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဖြစ်ခိုက် မရှု၊ ရုပ်နာမ်စု၊ စွဲမှုဝင်ရောက်သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၆၂)

◾အစွဲ (၃)ခု

စွဲမှုဝင်ရောက်သည်ဆိုရာမှာ–

မြဲတယ်လို့ ထင်တာလည်း•••

စွဲလမ်းတာပဲ။

ကောင်းတယ်၊ ချမ်းသာတယ်လို့ ထင်တာလည်း•••

စွဲလမ်းတာပဲ။

ငါကောင်၊ သတ္တဝါကောင်လို့ ထင်တာလည်း•••

စွဲလမ်းတာပဲ။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

မြဲတယ်၊ ကောင်းတယ်၊ ငါကောင်နှယ်၊

တကယ်ထင်တတ်သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၈၂)

◾ချက်ချင်းရှု

အဲဒီလို စွဲလမ်းမှု မဖြစ်စေချင်ရင်

ဖြစ်တိုင်း ဖြစ်တိုင်း

ချက်ချင်း ရှုရမယ်။

ဒီလိုရှုသွားရင်တော့

စွဲလမ်းမှုတွေ ဖြစ်ခွင့်မရဘဲ

ကင်းပျောက်သွားပါလိမ့်မယ်။

‘ဖြစ်တိုင်း မှတ်ရှု’ ဆိုတာ

စိတ်ကူးစဉ်းစားကြံစည်တိုင်း

အဲဒါတွေကို ချက်ချင်းရှုရမယ်လို့

ဆိုလိုတယ်။

‘ချက်ချင်း ရှုရမယ်’ဆိုတာက•••

မြင်ပြီးလျှင် ပြီးချင်း လက်ငင်းရှုဖို့ပါပဲ။

ကျမ်းဂန်စကားနဲ့ပြောရရင်–

စက္ခုဒွါရဝီထိ ဆုံးသွားလျှင်•••

တဒနုဝတ္တက မနောဒွါရဝီထိတွေ မဖြစ်သေးခင်•••

ဦးအောင်ရှုရမယ်လို့ ဆိုလိုတယ်။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဖြစ်တိုင်း မှတ်ရှု၊ ရုပ်နာမ်စု၊ စွဲမှုကင်းပျောက်သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၈၃)

◾မျက်စိလည် ပြေသွားသလို

မပြတ်ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ တရားတွေကိုချည်း

တွေ့နေရတယ်။

ဒါကြောင့်

မမြဲတဲ့ တရားပဲ•••၊

ဆင်းရဲပဲ•••၊

သဘောတရားမျှပဲ•••

ဆိုတာ

ယောဂီရဲ့ဉာဏ်ထဲမှာ

မှတ်ရင်း မှတ်ရင်း

သူ့အလိုလို ရှင်းသွားတယ်။

အဲဒါဟာ ဆရာများက

ဟောပေးလို့ ရှင်းသွားတာ မဟုတ်ဘူး။

ရှုရင်း ရှုရင်း

မျက်စိလည်ပြေသွားသလို

သူ့ဟာသူပဲ ရှင်းသွားတာ။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

မမြဲ၊ ဆင်းရဲ၊ သဘောပဲ၊ ဉာဏ်ထဲ ရှင်းတော့သည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၉၂)

◾ဆိုက်ရောက်နိဗ္ဗာန်ပြည်

ရှုတိုင်း ရှုတိုင်း

ရှုမိတဲ့အာရုံမှာ အနုသယ မကိန်းဘူး။

ဒါကြောင့် စွဲလမ်းမှ ကင်းတယ်။

မမြဲ၊ ဆင်းရဲ၊ သဘောမျှပဲလို့

အသိဉာဏ်ရှင်းသွားတော့•••

အစွဲအလမ်းတွေ အကုန် ကင်းသွားတယ်။

စွဲလမ်းမှုကင်းတော့•••

အရိယမဂ်နဲ့ နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုသွားတယ်။

အရိယမဂ်လမ်း ပေါက်ဖို့ရာဟာ•••

ဝိပဿနာမဂ်လမ်းက စပြီးဖောက်ရတယ်။

ဝိပဿနာမဂ်လမ်းဆိုတာလည်း

ရုပ်နာမ်တွေရဲ့ ပင်ကိုရင်းသဘောမှန်ကို

ပိုင်းခြားပြီးသိတဲ့ နာမရူပပရိစ္ဆေဒဉာဏ်က စပြီး

ဖောက်ရတယ်။

အဲဒီအာရုံတွေကို နှစ်သက်ခြင်း စွဲလမ်းခြင်း

မရှိတော့ဘူး။

မစွဲလမ်းတဲ့အတွက်

ကောင်းစားချမ်းသာအောင် အားမထုတ်ဘူး။

အားမထုတ်တော့•••

ကမ္မဘဝခေါ်တဲ့ ကံမဖြစ်ဘူး။

ကံမဖြစ်ရင်•••

ဘဝသစ် မဖြစ်ရဘူး။

ဘဝသစ်မဖြစ်ရတော့•••

အိုရခြင်း၊ သေရခြင်း၊ စိုးရိမ်ပူဆွေးရခြင်းစတဲ့

ဆင်းရဲတွေအကုန်လုံး ဖြစ်ခွင့်မရှိဘဲ

ကင်းငြိမ်းကုန်တယ်။

အဲဒါက ဝိပဿနာမဂ်ဖြင့် မှတ်တိုင်း မှတ်တိုင်း

ဆင်းရဲငြိမ်းတဲ့ တဒင်္ဂနိဗ္ဗာန်ကို ဆိုက်ရောက်နေပုံပါပဲ။

သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ်က ရင့်ကျက်ပြီး အားပြည့်လာတဲ့အခါမှာ

အမှတ် အသိတွေက ထူးခြားပြီး လျင်မြန်လာတယ်။

အဲဒီလို လျင်လျင်မြန်မြန် သိရင်းသိရင်းနဲ့

အငြိမ်းဓာတ်နိဗ္ဗာန်ထဲကို ဖြုတ်ခနဲ ကျရောက်သွားတယ်။

ငြိမ်းရာရောက်သွားတာက အရိယမဂ်ပဲ။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

စွဲမှုကင်းပျောက်၊ မဂ်လမ်းပေါက်၊

ဆိုက်ရောက် နိဗ္ဗာန်ပြည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၁၃၂)

◾မူသေစည်း

ဒီမူရင်း ညွှန်ကြားချက်တွေဟာ•••

ဝိပဿနာရဲ့ မူသေစည်းတွေပဲ။

ဝိပဿနာဆိုရင်•••

ဒီမူသေစည်းနဲ့ ညီညွတ်ရမယ်။

ဒီမူသေစည်းနဲ့မညီရင်•••

ဝိပဿနာအစစ် မဖြစ်နိုင်ဘူး။

အဲဒါကို မှတ်ထား သိမ်းဆည်းထားရမယ်။

ဆောင်ပုဒ်။ ။

ဝိပဿနာ ရှုနည်း၊ မူသေစည်း၊ သိမ်းဆည်းထားရမည်။

(ဝိပဿနာအခြေခံ၊ ၁၅၃)

⚡️

#ကုသိုလ်ပြုပူဇော်ပါသည်

#ပုညသိန်းနိုင်ponnyatheinnaing

Bài viết liên quan