Vị Thầy vĩ đại – Bậc có thể làm rung chuyển thế gian bằng tiếng trống Pháp, Đại Sư Mahasi Sayadaw

2 October 2025 DNA 20 Views 0 Comments

♦️ Vị Thầy vĩ đại – Bậc có thể làm rung chuyển thế gian bằng tiếng trống Pháp, Đại Sư Mahasi Sayadaw

https://www.facebook.com/share/p/16xyXjXbh3/

Bản ghi chép này được trích dẫn và biên soạn nhằm tưởng nhớ và kính lễ đến giới – định – tuệ của Đại Sư Mahasi Sayadaw. Xin bày tỏ lòng tri ân đến tác giả gốc và những vị đã lưu truyền, công bố tư liệu này.

🔸 Sơ lược tiểu sử

Cách đây hơn một thế kỷ, vào ngày 29 tháng 7 năm 1904, tại làng Seikkhun, huyện Shwebo, tỉnh Sagaing, Miến Điện – Ngài chào đời với tên gọi bé thơ là Maung Thwin

Con của ông Kan Taw và bà Daw Aup.

Từ năm 12 tuổi, Maung Thwin xuất gia làm Sa di.

Đến 20 tuổi, ngài thọ Cụ túc giới trở thành một vị Tỳ khưu cao quý với Pháp danh Ashin Sobhana.

Sau này, vì trú xứ của ngài tại chùa Mahasi, nơi có chiếc trống lễ hội rất lớn nổi tiếng, ngài được gọi là Mahasi Sayadaw. Tên hiệu ấy dần trở thành danh xưng vang xa khắp thế giới.

(Admin chú thích: Si tiếng Miến cổ là trống lớn – hoặc vẻ vang, vĩ đại. Maha nghĩ là vĩ đại)

🔸 Vai trò trong kỳ kết tập Tam Tạng lần thứ sáu

Đại sư Mahasi và Đại sư Mingun Tipitakadhara (tức là Ngài Tam Tạng thứ Nhất) – là hai vị đảm trách trọng trách trong kỳ kết tập Tam Tạng lần thứ sáu:

Một người giữ vai trò đặt câu hỏi (pucchaka),

Một người giữ vai trò trả lời (visajjaka).

Khi chuẩn bị tổ chức kỳ kết tập, không ai phản đối việc Đại sư Mingun Tipitakadhara đảm trách phần trả lời vì danh tiếng siêu việt của Ngài.

Tuy nhiên, có vài vị chưa quen thuộc với kiến thức uyên bác của Đại sư Mahasi nên vẫn lo ngại, liệu Ngài có xứng đáng đảm nhiệm vị trí người đặt câu hỏi hay không.

Dù được trưởng lão nổi tiếng là Sayadaw Nyaungyan hết lòng ủng hộ, vẫn có một số vị chưa yên tâm vì Mahasi Sayadaw chỉ là một vị Tỳ khưu tu thiền (kammatthana) không có nhiều chức vị trong giới học thuật.

Vì vậy, ngay sát ngày khai mạc, qua trung gian Sayadaw Vijjalankara, có người đã đề nghị Ngài rút lui.

Đại sư Mahasi đã hoan hỷ nhún nhường rút khỏi vai trò ấy.

Không chỉ vậy, Ngài còn hiến tặng toàn bộ tài liệu câu hỏi – đáp đã chuẩn bị công phu nhiều năm.

🔸 Được mời trở lại vì tầm vóc không thể thay thế

Tuy nhiên, khi lễ khai mạc chính thức bắt đầu, người thay thế Mahasi Sayadaw do chưa có thời gian phối hợp đầy đủ với Đại sư Mingun – nên ngày đầu tiên của đại lễ đã diễn ra vô cùng sơ sài, kết thúc chóng vánh chỉ trong vài phút trước sự chứng kiến của Thủ tướng, các vị đại sư quốc tế và đông đảo quan khách, khiến Chính phủ rất bối rối.

Cuối cùng, Mahasi Sayadaw được khẩn thiết mời trở lại đảm nhiệm vai trò của mình.

Ngài không hề tỏ ra tự ái, giận hờn hay từ chối, mà lập tức khiêm cung nhận lại trách nhiệm, phối hợp nhịp nhàng và đưa kỳ kết tập Tam Tạng trở lại bầu không khí long trọng, trang nghiêm, xứng đáng với tầm vóc lịch sử.

Nếu là người ngã mạn, chắc chắn khó có thể bình thản chịu đựng được sự phủ nhận và mời trở lại như thế.

🔸 Sự phối hợp tuyệt vời

Ngay khi được trao quyền, Mahasi Sayadaw cùng Mingun Sayadaw đã bắt đầu đối thoại Tam tạng bằng những câu hỏi – đáp bằng tiếng Pāli và tiếng Myanmar chuẩn mực, lưu loát như thể người thuần thục cỡi một con ngựa quý.

Người nghe khi ấy – kể cả các bậc cao Tăng uyên bác – cũng phải xúc động nói rằng: “Mỗi lần nghe hai Ngài đối thoại, như tai và thân ta được tắm trong niềm phúc lạc.”

🔸 Khả năng học thuật sâu rộng

Tuy phần hỏi– đáp trọng tâm làm nổi bật tài năng vô song của Đại sư Mingun ở vai trò trả lời – nhưng đến phần khảo sát Atthakatha (Chú giải) và các văn bản phụ lục, thì Mahasi Sayadaw bộc lộ rõ tầm vóc khác biệt:

– Giải thích văn bản theo tinh thần lịch sử và pháp lý chuẩn xác

– Trích dẫn dẫn chứng cổ điển một cách uyển chuyển

– Phân tích các quan điểm dị phái với trí tuệ sáng tỏ

Những học giả lớn cũng phải nghiêng mình trước kiến thức của ngài.

🔸 Danh tiếng được khẳng định bởi chư tôn đức quốc tế

Một trưởng lão từ Sri Lanka đã nói:

“Hễ hỏi Đại sư Mahasi bất cứ vấn đề khó khăn nào, Ngài đều giải đáp tức khắc, không chút bối rối. Ở Myanmar, có hai bậc thầy nắm vững trọn vẹn Tam tạng. Tôi muốn gọi Mahasi Sayadaw là ‘bậc thầy về Chú giải và Tika’.”

🔸 Những công trình bất hủ

Ngoài vai trò kỳ kết tập Tam tạng, Mahasi Sayadaw còn được giao soạn thảo phần dẫn nhập Visuddhimagga Nidana, đối chiếu các bản Pāli từ Thái Lan, Sri Lanka, Myanmar, phân tích mọi điểm dị biệt.

Dù trách nhiệm ban đầu được giao cho bốn vị đại đức, cuối cùng chỉ mình Mahasi hoàn tất toàn bộ bản văn.

Tác phẩm được chấp thuận không cần chỉnh sửa, in và phổ biến nguyên vẹn.

Về sau, Ngài còn soạn tập sách Phương pháp Thiền Minh Sát (Vipassanā), được dịch sang tiếng Anh và các vị tôn túc khác hiệu đính để bảo đảm đúng tinh thần Nguyên thủy.

🔸 Đức khiêm nhường và vô ngã

Khi người khác phỉ báng Ngài vì ganh ghét, Mahasi Sayadaw chỉ điềm tĩnh dùng lý lẽ giáo Pháp để giải thích.

Sau khi Ngài viên tịch, những tiếng phỉ báng ấy vẫn tiếp tục, nhưng không còn ai phải bận tâm phản bác.

Những ai từng thấy tận mắt trí tuệ và đức hạnh của Ngài – như các trưởng lão Nyaungyan, Mingun, U Visuddha Bhivamsa, Vijjalankara, Anuruddha – đều nhất trí tán thán tầm vóc trí tuệ vô song ấy.

🔸 Lời khẳng định

Chính Trưởng lão Masoyain đã nói:

“Đừng bảo rằng ai ngang tầm Mahasi. Gặp được một người như thế không dễ chút nào.”

Vì vậy, những ai đọc kỹ các trước tác của Ngài sẽ thấy: mỗi câu, mỗi chữ đều dày công khảo cứu, chuẩn xác và sáng tỏ – xứng đáng là bậc trí tuệ kiệt xuất.

– Nguồn: Myanmar –

Bài viết liên quan